Hij hakt en hamert en slaat er op los. Met het zweet op zijn voorhoofd en opgezwollen aderen in zijn armen werkt hij stug door. Tot de rots de gewenste vorm aanneemt. Of misschien meer een onverwachte vorm, want de rots geeft zijn vorm pas vrij als de steenhouwer genoeg heeft weggehakt. ‘Het beeld is er al, je hoeft het alleen maar te bevrijden!’ Hij hoort het zijn leermeester nog zo zeggen, in zijn hoofd, hij droomt er zelfs van. En elke dag staat hij vroeg op en loopt hij naar zijn werkplaats buiten bij de berg. Als het echt hard regent of wanneer de zon soms onbarmhartig schijnt, staat hij onder een afdak te werken. Maar als het even kan hamert hij gewoon in de buitenlucht, in weer en wind, in zomer of winter. ‘Dan voel ik het leven beter,’ zegt hij.
Als jongeman was hij altijd al bezig met dingen maken. En slopen. Om daarna weer nieuwe dingen te maken. ‘Jij hebt twee rechterhanden,’ hoorde hij vaker zeggen. Ook: ‘Jij bent sterker dan je eruit ziet,’ of dan je lengte doet vermoeden, of voor je leeftijd, of …, enz. En dat was zo. Hij had een sterk lijf en hij kon eigenlijk de hele wereld wel aan, als het moest in zijn eentje. Al scharrelend, knutselend, peuterend en proberend aan het leven kwam hij op een dag de steenmeester tegen. De oude man ging tegenover hem staan en nam hem vorsend op, van top tot teen en weer terug. ‘Jij bent mijn leerling,’ zei hij met een donkere stem. En zo kwam het dat hij voortaan elke dag naar de rotsen liep en het ambacht van steenhouwer leerde.
Sinds de dood zijn meester kwam halen, is hij de enige steenhouwer in de buurt, al vele jaren. Soms maakt hij beelden in opdracht, maar het liefst doet hij wat zijn hart en handen hem ingeven, vrij werk. Het frustrerende is alleen dat ook het rotsblok waar hij nu mee bezig is exact hetzelfde beeld vrijgeeft als de voorgaande stenen. Een stevige, zittende man, beetje Boeddha-achtig, met een serieuze trek om de mond en de ogen gesloten. Hij begrijpt er helemaal niets van. Hij krijgt elke keer hetzelfde beeld als uitkomst. Hoe hard hij ook zijn best doet. En je houwt zoiets niet in één dag, het is weken-, soms maandenlang hard werken. En dan is dit het resultaat. Een stevige, zittende man, beetje Boeddha-achtig, met een serieuze trek om de mond en de ogen gesloten. Hij heeft ze maar gebroederlijk bij de ingang van zijn werkplaats gezet, misschien trekt het klanten.
Hij heeft een nieuw rotsblok weten los te wrikken uit de berg. Het heeft een diepe, blauwgrijze kleur met een mooie lichtbruine adering door de hele steen. Bewonderend loopt hij rond het rotsblok, zou het deze keer dan anders worden? Hij kijkt omhoog naar de zon aan de hemel en ziet een roofvogel zijn spiralen draaien op de warme wind. Hij kijkt voor zich uit en ziet een eekhoorn rondjes klimmen om de grote eik en dan ‘overvliegen’ naar de beuk ernaast. Beneden hem ziet hij een vis uit het meer opspringen en met een plons zachtjes terug het koele water inglijden. Wat een prachtige dag, zou hij vandaag eens vrij nemen en helemaal niks doen? Nee, er is een heerlijke kalmte over hem gekomen, hij voelt zich zo rustig en tevreden in zijn hoofd dat hij juist wil hakken. En dat doet hij. Hij haalt diep adem tot onderin zijn buik en hakt. Klap na klap, hamer op beitel, beitel op steen, dag in dag uit. En als de vorm erin is gekomen, houdt hij even stil. Het zal toch niet weer …?
Ja en nee. Kijk maar, het is een stevige, zittende man. Beetje Boeddha-achtig. Dit keer heeft het de ogen open en een lichte glimlach om de mond. Het werk is gedaan!
Ido, 7 december 2023
