Het is een bijzondere familie, die familie Uithethierennu en dat is het! Vader is een lange man, goed gekleed, vaak in driedelig kostuum en zijn schaduw heet Wegvanhier. En zoals je weet van schaduwen, die kun je niet losknippen of wegpoetsen, ze lopen altijd met je mee. Alleen in het felste licht van een zon op het middaguur of de donkerste nacht van de maand wanneer het nieuwe maan is, alleen dan zie je je schaduw niet. Maar iedereen die goed kan voelen, weet het zeker, hij is er toch.
Vader is getrouwd met Moeder en heeft twee kinderen. Ik zal ze allemaal aan je voorstellen, zodat je begrijpt wat dit zo’n bijzondere familie maakt. Moeder is een mooie vrouw die houdt van mooie dingen, haar schaduw luistert naar de naam Blindepaniek. Al is luisteren hier misschien niet het juiste woord, meestal neemt haar schaduw haar over. Op alles wat je haar dan vraagt of vertelt, reageert ze met een wegtrekkende beweging en, je snapt het al, dan raakt ze in paniek.
Zoon is een jongen vol plannen en dromen en ideeën en fantasieën. Hij is vol energie en loopt vaak in een flitsend trainingspak rond. Je weet nooit precies of hij op weg naar de sportschool is of juist terugkomt. Er parelt altijd wat zweet op zijn voorhoofd en op zijn bovenlip. Misschien als je het aan zijn schaduw vraagt, maar dat is een hele lastige, zijn schaduw heet namelijk Uitcontact en doet zijn naam volop eer aan. En dan heb je nog de Dochter, de vrolijk dansende, altijd zingende Dochter. Maar dat is vooral ‘s ochtends. Als je haar ‘s middags tegenkomt, voelt alles wat vaag en verwarrend, ze glimlacht wel, maar alleen haar lippen, niet haar ogen. Ze danst wel, maar alleen haar benen, niet haar lichaam. En ze zingt nog steeds prachtig, maar de melodieën zijn dieper, treuriger, zwaarder van toon. ‘s Avonds is ze nagenoeg onhoorbaar, onzichtbaar en onvindbaar, dan ligt haar schaduw Indeangst als een zware deken over haar heen.
De eerste jaren dat ze in de grote stad wonen met het hele gezin Uithethierennu, valt dat allemaal niet zo op. Ieder mens heeft tenslotte een schaduw bij zich en ieder mens heeft zich daartoe te verhouden. Zo ook Vader, Moeder en de Kinderen Uithethierennu. Maar elk jaar lijken hun schaduwen groter, zwaarder en sterker te worden, meer dan bij de Anderen. In Huize Uithethierennu wordt het ook steeds stiller qua bezoek. De Buurvrouw die elke week een bakkie kwam doen, is al maanden niet meer gezien. Ook de Goede Vrienden die met enige regelmaat aankwamen, lopen nu volledig uit de maat en hun deur blijkbaar voorbij. Het begint op te vallen.
Wanneer de Burgemeester eindelijk op bezoek komt, is het eigenlijk al te laat. De Burgemeester wil, zoals dat hoort, elk jaar de nieuwe bewoners van zijn stad welkom heten. Maar hij had het ‘errug druk’ gehad en nu, na 5 jaar, belt hij eindelijk aan. Het wordt een kort en vreemd bezoek, want de Burgemeester treft vier schaduwen aan de grote eettafel aan. Uitcontact is vooral met zichzelf bezig en mengt zich niet in het gesprek dat de Burgemeester probeert te houden. Indeangst zit achterstevoren op haar stoel zo hard te bibberen en rillen dat de Burgemeester zijn stem moet verheffen om verstaanbaar te blijven. Blindepaniek roept enkel dingen als: ‘Wat erg allemaal,’ of ‘O help, hoe krijgen we dat dan voor elkaar!’ Dat helpt het gesprek niet echt vooruit. Wegvanhier geeft nog een beetje antwoord op de vragen van de Burgemeester, maar het gaat veelal over vroeger en andere plaatsen en andere mensen of over Schaduwen. De Burgemeester gaat terug naar het Stadhuis en slaat alarm. Dit gezin heeft hulp nodig. Bel de Zielenknijpers en de Schaduwwerkers en snel!
Nieuwsgierig als ik ben, loop ik de volgende dag door de straat waar de Uithethierennuutjes wonen en kijk ik via het spionnetje naar binnen en leg, als ik niemand zie, mijn oor op de voordeur te luisteren. Ik hoor enkel een rustig ademhalen. Is dat van de bewoners of van het huis? Het lijkt wel of het huis zachtjes snurkt of zijn dat de balken die kraken samen met de houten vloeren?
Wat niemand weet, behalve de bewoners van het huis, is dat op zolder een oude wijze vrouw woont. Sommigen noemen haar Grootmoeder, anderen de Grote Moeder. Elke avond brengt één van de kinderen via de smalle wenteltrap naar zolder een bord met eten en een glas melk. Dat is de afspraak bij de koop van het huis die Vader heeft gemaakt met de Huisjesmelker. Niemand heeft haar ooit gezien, maar elke keer wanneer de Zoon of de Dochter nieuw eten neerzet, staan er een leeg bord en een leeg glas bovenaan de trap. Soms hoor je de planken kraken daarboven, op zolder. Soms hangt er een onbekende geur van kruiden in het huis, waarop Moeder altijd vlug zegt dat dat van de bomen uit de achtertuin komt, alsof zij er meer van weet. De nacht na de bijzondere ontmoeting met de Burgemeester van de Stad besluit Grootmoeder in te grijpen. Ze sluipt als een zwarte kat door het verstilde huis en strooit in iedere kamer een beetje magisch poeder op de daar aanwezige Schaduw.
De Zielenknijpers en de Schaduwwerkers die de daaropvolgende week langskomen bij de familie Uithethierennu, begrijpen niet waar de Burgemeester nu zo van in de war is geraakt. Dit is een heel gewoon gezin met een Vader, een Moeder, een Zoon en een Dochter en hun Schaduwen. En ja, misschien praten ze wel wat langs elkaar heen of begrijpen ze elkaar niet altijd even goed, maar in welk ander gezin gebeurt dat niet net zo?
En dat is precies wat ik ook denk.
Ido, 9 november 2023
